Erdogan bất ngờ tuyên bố: Thụy Điển có thể gia nhập NATO nếu mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập EU

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdoğan hiện đang ràng buộc việc Thụy Điển gia nhập NATO với việc đất nước của ông xích lại gần hơn với Liên minh châu Âu - lên tới và bao gồm cả tư cách thành viên đầy đủ.

Các cuộc đàm phán gia nhập giữa Liên minh châu Âu (EU) và Thổ Nhĩ Kỳ đã bị đình trệ trong nhiều năm . Đồng thời , Ankara đang ngăn chặn việc Thụy Điển gia nhập NATO. 

Giờ đây, người đứng đầu nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan muốn đưa cả hai trường hợp lại với nhau: Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ việc Thụy Điển gia nhập NATO trong trường hợp EU nối lại các cuộc đàm phán gia nhập với Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước khi lên đường tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO, ông Erdogan đã nói với các nước EU tại Istanbul vào thứ Hai:

"Đầu tiên hãy mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ vào Liên minh châu Âu, sau đó chúng tôi sẽ mở đường cho Thụy Điển, giống như chúng tôi đã mở đường cho Phần Lan."

Tuyên bố đến như một bất ngờ.

Cho đến nay, Erdogan đã trích dẫn hành động không đầy đủ của Thụy Điển chống lại "các tổ chức khủng bố" từ quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ là lý do chính khiến Thổ Nhĩ Kỳ ngăn cản việc gia nhập NATO .

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdoğan: "Đầu tiên mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập Liên minh châu Âu, sau đó chúng tôi mở đường cho Thụy Điển" - Francisco Seco/AP

Thụy Điển cho đến nay vẫn chưa có sự đồng ý của Türkiye và Hungary

Trước cuộc chiến tranh xâm lược của Nga chống lại Ukraine, Thụy Điển và Phần Lan đã nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 5 năm 2022. 

Phần Lan được hoan nghênh gia nhập liên minh với tư cách là thành viên thứ 31 vào đầu tháng 4 năm 2014 , trong khi Thụy Điển tiếp tục không được Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary chấp thuận.

Thổ Nhĩ Kỳ đã ngăn cản quốc gia Scandinavi gia nhập liên minh quân sự trong nhiều tháng. Ankara chỉ trích rằng bộ máy an ninh Thụy Điển không ngăn chặn các vụ việc chống người Hồi giáo. 

Một cuốn kinh Koran khác gần đây đã bị đốt trong một cuộc biểu tình ở Thụy Điển , gây phẫn nộ trong thế giới Hồi giáo. Erdoğan cũng cảm thấy phiền lòng trước việc Thụy Điển đang tạo nơi trú ẩn cho những người ủng hộ PKK và các nhà hoạt động người Kurd, PKK được coi là một nhóm khủng bố ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, Thụy Điển đã muốn trở thành một phần của NATO. 

Mới tháng trước, Tòa án Tối cao ở Stockholm đã thông qua việc dẫn độ đầu tiên một người ủng hộ PKK sang Thổ Nhĩ Kỳ.

Việc Thụy Điển chậm chạp gia nhập NATO từ lâu đã là một điểm gây tranh cãi. Gần đây nhất, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã cố gắng giải quyết vấn đề trong một cuộc điện đàm với Erdoğan. 

Biden hứa sẽ cung cấp máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ cho Thổ Nhĩ Kỳ và đổi lại hy vọng rút lui. Mặt khác, Erdoğan không muốn liên kết vấn đề F-16 với việc Thụy Điển gia nhập NATO.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg gần đây đã nhiều lần bày tỏ hy vọng rằng Thụy Điển sẽ có thể chào đón Vilnius với tư cách là quốc gia thành viên thứ 32 của liên minh xuyên Đại Tây Dương. 

Vào buổi sáng, ông nói rằng có "hy vọng" sẽ đạt được thỏa thuận trước hội nghị thượng đỉnh vào ngày mai. Một nỗ lực hòa giải cuối cùng sẽ được thực hiện vào thứ Hai.

EU đã bắt đầu đàm phán gia nhập với Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2005. 

Tuy nhiên, những điều này đã bị trì hoãn một vài năm trước đây vì Brussels nhận thấy những phát triển không thể chấp nhận được trong lĩnh vực pháp quyền.

Thủ tướng Đức: Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập EU không liên quan đến tư cách thành viên NATO của Thụy Điển

Thủ tướng Olaf Scholz kiên quyết bác bỏ yêu cầu của Erdogan. "Thụy Điển đáp ứng tất cả các yêu cầu," Thủ tướng cho biết trong một cuộc họp báo ở Berlin hôm thứ Hai.